Donderdag 31 oktober.
Donderdag aanstaande was de deadline die de 27 EU-regeringsleiders afgelopen april gaven aan premier Elizabeth May om het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU te realiseren. Na de vele pogingen van May kwam deze ‘eervolle’ taak in juli op het bordje van premier Boris Johnson. Hij zei de klus wel te kunnen klaren. En hij kwam verrassend ver.
De afgelopen weken stonden de kranten vol met brexitnieuws. Nadat Johnson onwettig het parlement op verlengd reces had gestuurd, bleken toch veel oude principes en voorwaarden te overbruggen. Inmiddels anderhalve week terug bleek dat de EU- en VK-onderhandelaars tot een akkoord waren gekomen. De Noord-Ieren hoeven geen douanepoortjes te bouwen op de grens met Ierland, maar blijven wel verplicht zich te houden aan de EU-maatstaven voor export. Consequentie: in het Verenigd Koninkrijk waar ieder land gelijk is, wordt één land iets minder gelijk. Pragmatisme boven symboliek?
Het bereiken van een akkoord tussen de onderhandelaars betekent echter nog niet dat het akkoord er doorheen is. Vorige week zaterdag zat ik thuis op het puntje van mijn stoel tijdens de behandeling van Johnsons voorstel in het Lagerhuis, de Britse Tweede Kamer. Ondanks de verwachtingen bleek een meerderheid voor Johnsons voorstel in zicht en zat de premier al in zijn handen te wrijven. Tot het Letwin-amendement werd aangenomen. Dit amendement vereist dat eerst alle onderliggende wetten behandeld moeten worden, voor er definitief sprake kan zijn van een brexitakkoord. Verlies en winst voor Johnson. 31 oktober is onmogelijk, maar zijn akkoord lijkt een meerderheid te hebben en hij heeft het perfecte gelegenheidsargument in verkiezingstijd: uitstel is de schuld van het parlement.
Diezelfde avond verstuurde de premier een brief met het verzoek om uitstel (waartoe hij door het parlement was gedwongen) naar Donald Tusk, de president van de Europese Raad. Sindsdien lag de bal weer in Brussel. Uitstel mocht niet lijken op treuzelen of traineren. Tegelijkertijd moest het voldoende tijd bieden voor nieuwe verkiezingen of nog beter een ‘peoples vote’ over het akkoord. Daarom een ‘flextension’. De uittreding is verschoven naar 31 januari, maar het kan ook eerder.
Kan van uitstel nog afstel komen? Wie weet. Zeker als er toch een meerderheid voor een nieuw referendum komt of als het Lagerhuis het akkoord zodanig aanpast dat het akkoord feitelijk komt te vervallen. We zullen zien. In ieder geval hoeven we Johnson aanstaande donderdag 31 oktober niet voor de deur van Tusk te verwachten met de vraag: ‘Trick or treat?’.
Deze blog verscheen ook op Facebook.
Foto: CC / I love the EU
